Aste Santuko monumentuak kapera edo altarak ziran eta kontsakratutako formak Eguen Santutik Bariku Santura arte gordeteko balio eben.
Kasu batzuetan, zutabeak dabezan zurezko arkitektura iragankorrak dira. Badira, esate baterako, Eleiz Museoan dagoan Bermeoko Andra Mari eleizako monumentua, kalidadezko pintura dabenak be.
Aitamenak artxiboan
Eleizbarrutiko artxiboan, monumentuen inguruko hainbat agiri aurkitu daiteke. XVII. gizaldiko sinodo-konstituzinoetan hainbat ohar eskaintzen da apaintzeko oihalei buruz eta prozesino eta altaretan agertu beharko litzatekezan Ama Birjinaren irudiei buruz be. XX. gizaldiaren hasierako agiri baten Jose Maria Basterra arkitektoak Begoñako Andra Mari parrokiareko egindako zirriborroak jasoten ditu.
Portugaleteko Andra Mari eleizari dagokionez, Domingo Lopez Apellaniz Alkargo eta Alkarteetarako antzerti-apainketetan adituak monumentua eraikitzeko aurrekontua eta baldintzak prestatu ebazan (1916)
